Read this article in English
อาหารแห่งความรัก
ในกาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน
ถ้ามีผู้ชายสักคนหนึ่งเขียนกลอนชมเชยฝีมือการทำอาหารของภรรยา…ก็นับว่าเป็นการแสดงออกถึงความรักที่คลาสสิคที่สุดที่ผู้ชายจะมอบให้แก่ผู้หญิงคนหนึ่งได้
กลอนที่ว่านี้เป็นที่กล่าวขวัญถึงทั้งบ้านทั้งเมืองในยุคสมัยที่มีการเผยแพร่ออกมาเมื่อร้อยกว่าปีก่อน และได้กลายเป็นวรรณคดีล้ำค่าของชาติในเวลาต่อมา นั่นคือ กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน บทพระราชนิพนธ์ในสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 ที่ทรงมีพระราชประสงค์เพื่อยกย่องความสามารถด้านอาหารของพระศรีสุริเยนทราบรมราชินีเมื่อครั้งยังทรงดำรงพระยศเป็นเจ้าฟ้าบุญรอด
ในบรรดาหญิงชาววังในยุคนั้น เจ้าฟ้าบุญรอดนั้นได้ชื่อว่าเป็นผู้ที่มีฝีมือในการทำอาหารอย่างหาตัวจับยาก โดยทรงเชี่ยวชาญสำรับอาหารไทยทั้งเครื่องคาว ผลไม้และ เครื่องหวาน และที่พิเศษกว่านั้นคือทรงเชี่ยวชาญอาหารต่างชาติด้วย และได้ทรงประยุกต์อาหารต่างชาติเหล่านั้นมาปรับให้เข้ากับลิ้นของคนไทย อย่างที่สมัยนี้เราเรียกว่าอาหารฟิวชั่นนั่นเอง
อาหารฟิวชั่นที่โดดเด่นมากในตำรับของเจ้าฟ้าบุญรอดที่ปรากฎในกาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน คือ แกงมัสมั่น หรือซาละหมั่น แกงชนิดนี้ได้รับอิทธิพลมาจากอาหารมลายู เมื่อเข้าสู่ราชสำนักสยาม ก็ได้มีการดัดแปลงให้มีรสชาติแบบไทยๆ มีส่วนผสมของพริกแห้ง ข่า ตะไคร้ หอม กระเทียม ลูกผักชี ยี่หร่า ดอกจันทน์ กานพลู ปรุงรสให้หวานนำ เค็มและอมเปรี้ยว ปรากฎว่าต่อมาแกงมัสมั่นได้กลายเป็นที่โปรดปรานของเจ้านายจนพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยได้เขียนถึง “มัสมั่น”ไว้ว่า
มัสมั่นเนื้อวัว
| แกงไก่มัสมั่นเนื้อ | นพคุณ พี่เอย |
| หอมยี่หร่ารสฉุน | เฉียบร้อน |
| ชายใดบริโภคภุญช์ | พิศวาส หวังนา |
| แรงอยากยอหัตถ์ข้อน | อกให้หวนแสวง ๚ |
| ๏ มัสมั่นแกงแก้วตา | หอมยี่หร่ารสร้อนแรง |
| ชายใดได้กลืนแกง | แรงอยากให้ใฝ่ฝันหา |
บทพระราชนิพนธ์เรื่องมัสมั่นเนื้อวัวนี้เป็นบทที่โดดเด่นมากจนหลายคนท่องได้ ถอดความแล้วมีความหมายว่าแกงมัสมั่นฝีมือน้องนั้นหอมกลิ่นยี่หร่า รสชาติร้อนแรง และเมื่อชายใดได้รับประทานเข้าไปแล้วย่อมต้องถวิลหาทั้งมัสมั่นและตัวน้อง
เมื่อเวลาผ่านไปนับร้อยปี แกงมัสมั่นก็โกอินเตอร์และโด่งดังระดับโลกเมื่อเว็บไซต์ CNNGO จัดอันดับให้เป็นหนึ่งใน 50 เมนูอาหารที่อร่อยที่สุดในโลก และได้รับการโหวตให้เป็นอาหารที่อร่อยที่สุดในโลกจากการลงคะแนนเสียงทางเฟซบุ๊ก
นอกจากมัสมั่น ยังมีอาหารอีกหลายอย่างในกาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวานที่ทำให้คนรุ่นหลังได้เห็นถึงความวิจิตรบรรจงของอาหารไทยประเภทต่างๆ จากฝีมือของหญิงชาววังในยุคนั้นที่ใช้ “อาหาร”เป็นเครื่องมือแสดงออกถึงความรักและความใส่ใจต่อคนในครอบครัว เราจึงได้เห็นภาพความประณีตและงดงามของการทำอาหารประเภทต่างๆเรียงรายอยู่ในตัวหนังสือและในชีวิตจริงของท่านเหล่านั้น
และดูเหมือนว่าไม่ว่าเวลาผ่านไปนานเท่าใด วิธีการแสดงออกถึงความรักของผู้หญิงผ่าน “อาหารแห่งความรัก” ก็ไม่เคยเปลี่ยนแปลงไป เราจึงได้กินอาหารรสมือแม่ ซึ่งเป็นอาหารที่อร่อยที่สุดในโลกอยู่เสมอมา
—————————————————–
“มัสมั่นไก่ เป็นเมนูที่ร้านข้าวตอนข้าวแลงใส่ใจและพิถีพิถันในการปรุงเพื่อถ่ายทอดความอร่อยถึงเครื่องถึงรสออกมา เริ่มตั้งแต่การคัดวัตถุดิบ เนื้อไก่ใช้ส่วนน่องและเนื้อสะโพกเพื่อคงความอร่อยนุ่นลิ้น ส่วนเครื่องแกง ประกอบด้วย พริกชี้ฟ้าและพริกขี้หนูแห้ง ข่ากับตะไคร้จะนำไปเผาก่อนปรุงเพื่อเพิ่มความหอม ร้อนแรงไปด้วยเครื่องเทศสำคัญอย่าง ยี่หร่าคั่วป่น ลูกผักชี เม็ดบัว โป๊ยกั๊ก อบเชย พร้อมเสริมความกลมกล่อมด้วยเครื่องปรุงที่เราคัดสรรอย่างใส่ใจสุขภาพเป็นน้ำตาลมะพร้าว เกลือสีชมพูหิมาลายัน และกะทิคั้นสด
รสชาติของมัสมั่นไก่ไม่อาจสัมผัสได้ผ่านตัวหนังสือ จึงขอเชิญมาชิมกันที่ข้าวตอนข้าวแลงกัน” – ร้านอาหารไทย ข้าวตอนข้าวแลง